ภูเขาไฟ กรากะตัว ตำนานภูเขาไฟระเบิดที่ดังที่สุดในโลก

ค้นหา

ตำนานภูเขาไฟระเบิดที่ดังที่สุดในโลกที่มีคนตายกว่า 36,000 คน

คุณคิดว่าเสียงอะไรบนโลกนี้ที่ดังที่สุดในโลกบ้าง ? เสียงนั้นอาจเป็นเสียงฟ้าผ่า แผ่นดินไหว หรือระเบิดปรมาณู แต่แท้ที่จริงแล้ว เสียงที่คาดว่าดังที่สุดในโลก ก็คือการระเบิดของ “ภูเขาไฟกรากะตัว” นั่นเอง

กรากะตัว (Krakatao)คือภูเขาไฟที่ตั้งอยู่บนเกาะชวาและเกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย ซึ่งก่อตัวมาตั้งแต่ 1,000,000 ปีก่อน และมีความสูงถึง 820 เมตร เหนือระดับน้ำทะเล 

โดยกรากะตัวได้เคยระเบิดเล็กๆ น้อยๆ มาหลายครั้ง แต่ชาวอินโดก็ไม่ได้ตระหนักถึงอันตรายของมันมาก ก่อนที่มันจะเกิดการระเบิดครั้งใหญ่ขึ้น และเป็นการระเบิดที่รุนแรงอย่างคาดไม่ถึง

เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม ค.ศ. 1883 กรากะตัว ได้เกิดระเบิดขึ้น เกาะทั้งเกาะสั่นสะเทือน เถ้าถ่านฝุ่นควันพวยพุ่งขึ้นไปบนท้องฟ้า ความรุนแรงของมันเทียบเท่ากับระเบิดปรมาณูขนาด 200 เมกะตัน หรือรุนแรงกว่าระเบิด Little Boy ที่ถูกทิ้งใส่เมืองฮิโรชิม่า 1,500 เท่า

ผลของแรงระเบิด ทำให้ผู้คนที่อาศัยอยู่บนเกาะราว 36,000 คนเสียชีวิตทั้งหมด พื้นที่ 65.52% ของเกาะกลายเป็นเถ้าธุลีลอยสูงขึ้นไปถึง 80 กิโลเมตร กระจายไปในรัศมี 240 กิโลเมตร จนบดบังแสงอาทิตย์ราวกับเป็นตอนกลางคืน

ส่วนเสียงระเบิดของมันดังในแบบที่ไม่เคยมีสิ่งไหนดังเท่านี้มาก่อน ผู้คนจากเมืองปัตตาเวียที่อยู่ห่างไปไกล 150 กิโลเมตร ยังต้องอุดหูกับเสียงระเบิดนี้ ส่วนที่ไกลที่สุดคือเกาะโรดริเกซ ที่อยู่ห่างจากกรากะตัวถึง 4,776 กิโลเมตรก็ยังได้ยินเสียงระเบิดนี้เช่นกัน ระดับความดังที่วัดได้ราว 180 เดซิเบล แต่นั่นคือเสียงที่วัดจากความห่างระยะ 150 กิโลเมตร คงไม่ต้องบอกว่า จุดต้นกำเนิดเสียงจะมีความดังมหาศาลขนาดไหน

ในประเทศไทยเองก็มีบันทึกการได้ยินเสียงระเบิดของภูเขาไฟกรากะตัวไว้เช่นกัน ซึ่งในช่วงเวลาดังกล่าวตรงกับในสมัยของรัชกาลที่ 5 ได้มีบันทึกของพระองค์เจ้าดิศวรกุมาร ที่ต่อมาทรงดำรงพระยศเป็นสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพกล่าวว่า

“เมื่อข้าพเจ้าบวชอยู่วัดนิเวศน์ฯ ประจวบกับมีเหตุสำคัญอย่างหนึ่งซึ่งควรจะเล่า เพราะคนภายหลังยังไม่มีใครได้เคยพบเหตุเช่นนั้น เมื่อเดือนสิงหาคมจะเป็นวันใดข้าพเจ้าไม่ได้จดไว้ แต่อยู่ในระหว่างวันที่ 27 จนถึงวันที่ 30 เวลาบ่าย ข้าพเจ้านั่งอยู่ที่ตำหนักได้ยินเสียงดังเหมือนยิงปืนใหญ่ไกลหลายนัด นึกในใจว่าคงยิงสลุตรับแขกเมืองที่เข้ามากรุงเทพฯ”

“ครั้นเวลาเย็นลงไปนั่งเล่นที่สะพายท่าน้ำตามเคย ไปพูดขึ้นกับพระที่อยู่มาก่อน ท่านบอกว่าที่วัดนิเวศน์ฯ ไม่เคยได้ยินเสียงปืนใหญ่ยิงในกรุงเทพฯ ข้าพเจ้าไม่เห็นเป็นการสำคัญก็ไม่ค้นหาเหตุผลต่อไป ครั้นรุ่งขึ้นอีกวันหนึ่ง เห็นแสงแดดเป็นสีเขียวตลอดวัน คนทั้งหลายพากันพิศวงทั่วไปในท้องถิ่น ที่ตื่นตกใจก็มี”

นอกจากผลกระทบเรื่องความรุนแรง เสียง และเถ้าถ่านแล้ว แรงระเบิดยังทำให้เกิดแผ่นดินไหว ที่รู้สึกได้ไกลถึงเกาะอังกฤษ และยังทำให้เกิดสึนามิที่สูงกว่า 30 เมตร เดินทางไปถล่มเกาะในบริเวณใกล้เคียงจนราบ

และนี่ก็คือเรื่องราวของภูเขาไฟที่ระเบิดได้รุนแรงและดังสนั่นที่สุด ถึงแม้ว่าจะมีการปะทุของภูเขาไฟกรากะตัวขึ้นอีก แต่ยังไม่รุนแรงเท่ากับครั้งนั้น และได้แต่หวังว่าจะไม่มีการระเบิดที่รุนแรงแบบนี้อีก